Als je aan huidkanker denkt, denk je misschien meteen aan kwaadaardige melanomen – de agressieve soort die je vaak in het nieuws ziet. Maar wist je dat er een veelvoorkomende vorm van huidkanker is waar je waarschijnlijk nog nooit van hebt gehoord? Maak kennis met het basaalcelcarcinoom. Deze vorm komt vaker voor dan alle andere vormen van huidkanker bij elkaar, maar krijgt zelden de aandacht die het verdient. Tijd om daar verandering in te brengen.
Wat is een basaalcelcarcinoom precies?
Een basaalcelcarcinoom is een vorm van huidkanker die ontstaat in de basale cellen van de huid. Deze cellen bevinden zich in de onderste laag van de opperhuid. Basaalcelcarcinoom groeit langzaam en zaait bijna nooit uit naar andere delen van het lichaam. Dat klinkt misschien geruststellend – en in zekere zin is dat het ook – maar dat betekent niet dat je het zomaar kunt negeren.
Vaak begint het als een glanzend bultje, een rood plekje of een wondje dat maar niet geneest. Soms zie je kleine bloedvaatjes op het plekje lopen of ontstaat er een korstje dat steeds terugkomt. Omdat het langzaam groeit en meestal geen pijn doet, denken veel mensen dat het onschuldig is.
Hoe herken je het?
Basaalcelcarcinoom komt het meest voor op plekken die veel zon hebben gezien, zoals je gezicht, nek of oren. Maar het kan ook op minder voor de hand liggende plekken ontstaan, zoals je rug of benen. Het opvallende is dat het er vaak uitziet als iets onschuldigs: een puistje, eczeemplekje of littekentje. Juist daardoor wordt het makkelijk over het hoofd gezien.
Een paar kenmerken om op te letten:
- Een glanzend of doorzichtig bultje
- Een rood, schilferig plekje dat niet weggaat
- Een wondje dat telkens weer open gaat of blijft bloeden
- Een littekenachtig plekje zonder duidelijke oorzaak
Twijfel je over een plekje op je huid? Laat het dan altijd checken door een huisarts of dermatoloog. Vroeg erbij zijn maakt de behandeling een stuk makkelijker.
Wat veroorzaakt het?
De grootste boosdoener is zonlicht. Of specifieker: uv-straling. Langdurige blootstelling aan zon, vooral zonder bescherming, beschadigt je huidcellen. Na jaren van herhaaldelijke schade kan dat leiden tot basaalcelcarcinoom. Ook zonnebanken verhogen het risico aanzienlijk.
Daarnaast spelen leeftijd, een lichte huid, erfelijke aanleg en een verzwakt immuunsysteem een rol. Maar zelfs als je jong bent en denkt dat je ‘wel tegen de zon kunt’, is het belangrijk om je huid serieus te nemen.
Wat kun je doen om het te voorkomen?
Het draait allemaal om bescherming. Gebruik dagelijks zonnebrandcrème met een hoge factor, zelfs op bewolkte dagen. Vermijd de felle zon tussen 12:00 en 15:00 uur en draag een hoed of pet als je buiten bent. Let ook op plekken die je snel vergeet in te smeren, zoals je oren, nek en handen.
En misschien wel het belangrijkste: leer je huid kennen. Check je huid regelmatig op nieuwe of veranderende plekjes en ga bij twijfel naar een arts.
Waarom het niet ‘maar een plekje’ is
Basaalcelcarcinoom wordt vaak onderschat. Omdat het zo langzaam groeit en zelden uitzaait, denken mensen dat het geen kwaad kan. Maar als je het te lang laat zitten, kan het flink schade aanrichten aan de huid en het onderliggende weefsel. De behandeling kan dan ook een stuk ingrijpender zijn.
Dus nee, het is geen paniekzaak. Maar wel iets om serieus te nemen.
Beter opletten dan achteraf spijt
De zon is heerlijk, maar je huid is kwetsbaar. Basaalcelcarcinoom is geen zeldzaamheid – het is juist de meest voorkomende vorm van huidkanker. Juist omdat het zo vaak voorkomt én omdat het er onschuldig uitziet, is het belangrijk om er alert op te zijn. Zorg goed voor je huid, wees niet bang om een arts om raad te vragen en zie het niet als aanstellerij als je je zorgen maakt. Je huid zal je dankbaar zijn.